بستنی، شیرینی‌های ترد و خوشمزه، یک کیک نرم و داغ و تازه و یک‌عالم خوراکی خوش‌طعم و لذیذ دیگر چیزهایی هستند که وقتی اسم وانیل را می‌شنوید ممکن است برای شما هم تداعی شوند. وانیل، یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین طعم‌دهنده‌های امروزی است که در اغلب صنایع غذایی به کار می‌رود.
اگر شما هم اهل پختن کیک و شیرینی باشید حتماً با کاربرد وانیل در شیرینی‌پزی و فواید و مضرات آن اندکی آشنا شده‌اید. وانیل عطری شیرین و ملایم و لذت‌بخش دارد و برای ازبین‌بردن بوی نامطبوع سایر اجزای تشکیل‌دهندۀ یک غذا می‌تواند به کار رود. به‌ویژه بیشترین کاربرد آن در پختن کیک و شیرینی است.
به‌خاطر کاربردهای بسیار زیاد این مادۀ خوش‌عطر در اغلب آشپزخانه‌ها، می‌خواهیم در این مقاله به کاربردهای آن و همچنین فواید و مضرات استفاده از آن بپردازیم. لطفاً در ادامه با ما همراه باشید.
تاریخچۀ وانیل
وانیل از گیاهان بومی جنگل‌های مرطوب قارۀ آمریکا است و تاریخچۀ استفاده از آن در مصارف خوراکی هم به همین قاره برمی‌گردد. زمانی که آزتک‌ها در حدود قرن شانزدهم میلادی در نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های خود از این طعم‌دهنده استفاده می‌کردند.
طی هجوم اسپانیایی‌ها به این قاره، آن‌ها هم با گیاه شگفت‌انگیز وانیل و کاربردهای آن آشنا شدند و تا قرن هفدهم میلادی دامنۀ استفاده از وانیل به اروپا و دیگر قاره‌ها هم رسید. اسپانیایی‌ها در ابتدا از وانیل برای درست‌کردن یک نوع نوشیدنی شکلاتی استفاده کردند که از کاکائو، ذرت، آب و عسل تشکیل می‌شد و برای عطروطعم بهتر هم از وانیل در آن استفاده می‌کردند.
در قرن هفدهم میلادی بود که پاریسی‌ها برای طعم‌دار کردن بستنی از وانیل استفاده کردند. به‌این‌ترتیب روزبه‌روز میزان استفاده از این چاشنی دل‌انگیز در تولید محصولات خوشمزه بیشتر شد تا امروز که وانیل یکی از مواد اصلی و ثابت در تهیۀ انواع کیک، شیری و دسر است.
کاربردهای وانیل
وانیل یکی از مواد آشنا برای ما است؛ زیرا در لابه‌لای اغلب خاطرات کودکی تا بزرگسالی ما طعم و عطر شگفت‌انگیز وانیل جا خوش کرده است. بستنی وانیلی، انواع کیک و شیرینی‌های وانیلی، دسرهایی با طعم و عطر وانیل و… ازجمله محصولاتی هستند که برای درست‌کردن آن‌ها از وانیل استفاده شده است. اگر هم خود شما دستی در پخت کیک و شیرینی داشته باشید که حتماً وانیل یکی از محصولات مهم در سبد خریده‌تان بوده است.
مهم‌ترین کاربرد آن در پخت‌وپز برای ازبین‌بردن بوی بد سایر مواد غذایی مانند تخم‌مرغ است. وانیل عطری خاص و قوی دارد؛ اما مزة آن بسیار تلخ است. به همین خاطر بیشتر به دلیل بوی خوبی که در کیک و شیرینی و دسرها می‌تواند ایجاد کند به کار می‌رود.
البته هر گیاه خوش‌بویی در صنایعی که عطر و بو از پایه‌های اصلی آن باشد هم کاربرد دارد. برای مثال از این گیاه در عطرسازی هم استفاده‌های زیادی می‌شود. حتی صنایع شیمیایی مرتبط با حوزۀ بهداشت مانند تولید مواد شوینده‌های دست و لباس یا محصولات آرایشی و بهداشتی مثل انواع کرم‌ها، لوسیون‌ها و… هم از صنایعی هستند که اسانس وانیل برای ایجاد عطری خوشبو در آن‌ها به کار می‌رود.
بخوانید : طعم دهنده های صنایع شیرینی و شکلات ، نان و صنایع آردی
فواید وانیل
گیاه وانیل یک بوی خاص و قوی و خوشایند دارد؛ و باتوجه‌به کاربرد بسیار زیاد آن در تهیۀ شیرینی و کیک شاید بیراه نباشد اگر بگوییم بزرگترین خاصیت این گیاه خوش‌عطر کردن و جلوگیری از استشمام بوی نامطبوع برخی مواد غذایی در یک دستور آشپزی است.
اما خارج از فضای آشپزی هم این گیاه فواید و خواص بسیاری دارد که به‌صورت موردی به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
• آرامش‌بخش و کاهش‌دهندۀ اضطراب و استرس
• کنترل‌کنندة اشتها و کاهش‌دهندة پرخوری
• التیام دهنده و ترمیم‌کنندة پوست
• مفید برای جلوگیری و درمان مشکلات معده
• کاهش‌دهندة التهاب
مضرات وانیل
وانیل با وجود پرکاربرد بودن و فواید بسیاری که دارد اما مانند هر مادۀ دیگری برخی مضرات هم به همراه دارد. اگرچه استفاده از آن در مقدار کم مشکل حادی به وجود نمی‌آورد؛ اما در زیر به چند مورد از مضرات وانیل اشاره می‌کنیم که در صورت استفاده در حجم زیاد ممکن است مشکلاتی برای شما به وجود آورد:
• بروز حساسیت و آلرژی در افراد
• ایجاد سردرد و بدخوابی
• تأثیراتی مشابه مصرف کافئین روی سیستم اعصاب
• بالا بردن فشار خون
سخن آخر
در این مقاله سعی کردیم شما را با کاربرد وانیل در شیرینی پزی و فواید و مضرات آن آشنا کنیم. اگر شما هم از طرفداران این مادۀ خوشبو هستید و در انواع دستورهای آشپزی خود از آن استفاده می‌کنید یا کاربردهای دیگری از وانیل می‌شناسید، خوشحال می‌شویم با ما به اشتراک بگذارید.
می‌توانید در قسمت دیدگاه‌ها دربارۀ وانیل و دیگر کاربردهای آن و تجربه‌های خودتان دربارۀ استفاده از این چاشنی معطر برایمان بنویسید.
